سه‌شنبه، بهمن ۰۶، ۱۳۸۳

نگارش پيشرفته

کل يک ترم درس (تازه يکي از جدي ترين درس هاي ما) !! يا ترجمه ي جزوه ي فارسي درس نگارش پيشرفته واسه بر و بچز زبان !

سه جور سوال قراره بده:
اول: يکي از مراحل ساختنِ پاراگراف
دوم: يه موضوع ميده بايد ازش پاراگراف بسازين
سوم: يه پاراگراف ميده بايد اشکال هاش رُ بگيرين و نقد کنين !

اول: يکي از مراحل ساخت پاراگراف
نوشتنِ يه پاراگراف چند تا مرحله داره، من مرحله ها رُ به ترتيب ميگم.. سوالي که ازش مياد اينجوريه که مثلاً مرحله ي دوم رُ ميده، و شما بايد مرحله ي سوم رُ بسازين و غيره!
پيش مرحله: بدونين که پاراگراف چند تا جمله (بين چهار تا هشت تا جمله) هست که بايد به همديگه به طور مستقيم ربط داشته باشن.. مسلماً چهار تا هشت سطر واسه گفتن يه موضوع خيلي کمه، واسه همين بايد موضوع رُ محدود (narrow-down) و خاص (specific) کنين.
مرحله ي اول: يه ايده ي کلي (Title يا Subject) تو ذهن تون بايد باشه که در موردش پاراگراف بنويسين.. مثلاً «ماشين»
مرحله ي دوم: ماشين خيلي کلي هست.. اون رُ محدود و خاص مي کنيم، انقدر محدود مي کنيم تا بشه تو چهار / هشت پاراگراف توضيح ش داد. تا به عنوان (Topic) مي رسيم. مثلاً، «ماشين» اول محدود ميشه به «بدنه ي ماشين»، بعد محدود ميشه به «دستگيره ي در ماشين»، بعد محدود ميشه به «ويژگي هاي يه دستگيره ي در ماشين» !
مرحله ي سوم: Topic يه عنوانه، حالت جمله نداره.. تو اين مرحله از تاپيک يه Topic Sentence مي سازيم.. يعني اون رُ مي کنيم يه جمله. مثلاً «يک دستگيره ي در ماشين داراي چند ويژگي هاي منحصر به فرد مي باشد». توجه کنين که Topic Sentence همون جمله اي هست که اول پاراگراف مياد، پس بايد بشه ادامه ش داد (بعد در اين مورد توضيح ميدم) و تو يه پاراگراف، جمله ي اول (Topic Sentence) که بهش general sentence هم ميگن، از همه کلي تر هست و دو تا ويژگي داره: اول مستقيماً عنوان (Topic) رُ بيان ميکنه، دوم Controlling Idea داره؛ يعني بعضي کلمه هاي اين Topic Sentence هستن که مهم هستن و در ادامه ي پاراگراف، اونا قراره توضح داده بشه. مثلاً تو مثالِ ما «دستگيره ي در» و «منحصر به فرد» Controlling Idea هستن. در ادامه ي پاراگراف بايد هر چيزي ميگين به اين دو تا ربط داشته باشه.
مرحله ي چهارم: خُب تا الآن جمله ي اول رُ نوشتيم. از اينجا به بعد يه حلقه يا چرخه رُ بايد طي کنيم. يعني اگه (بستگي به جمله داره) لازمه تا جمله بنويسيم، سه بار بايد از مرحله ي چهار شروع کنيم.. بزارين يه جور ديگه بگم:
حالا بايد پاراگراف رُ ادامه بديم، و هر جمله اي که ميگيم بايد Topic Sentence رُ ساپورت کنه. پس دو جور جمله داريم: Major Support يعني جمله اي که مستقيماً تاپيک رُ توضيح ميده و Minor Suport يعني جمله اي که به Major Support بر ميگرده (ميتونه مثال يا توضيح باشه) و فقط غيرمستقيم به تاپيک برميگرده. تو مثال ما، ميشه بعد از اون جله گفت: اولين ويژگي استقامتِ دستگيره هست که بايد محکم باشه (تا اينجا Major Support) و ميتونه از آهن، آلومينيوم يا فلزهاي ديگه ساخته شده باشه (اين جمله Minor Suport هست ديگه).
....حالا همون حقله يا loop هست که گفتم. به تعداد مواردي که بايد بگيم، Major Support و اگه لازم باشه ر ادامه ش Minor Suport مياريم. در مثال ما ميشه: و ويژگي بعدي فلان هست (Major) که مثلاً به اين دليل لازمه باشه (Minor يه توضيح واسه Major هست در واقع)
حالا پاراگراف ما تموم شده، فقط يه نتيجه گيري لازم داره.

نکته: احتمالاً اينجوري سوال ميده که مثلاً واسه موضوع (Subject) «ماشين» ، يه تاپيک بنويسين. يا با تاپيکِ «دستگيره ي در ماشين» يه Topic Sentence بنويسين.. يا يه Topic Sentence بده و بگه Controlling Ideaهاش رُ مشخص کنين.
پ.ن. شايد يه مرحله رُ بپره، يعني Subject بده و بگه Topic Sentence بنويسين؛ اون وقت بايد يادتون باشه که حتماً موضوع بايد کلي محدود و خاص بشه، بعد از روش Topic Sentence بسازين !!

نکته: Topic جمله نيست (بايد مثلاً کلاز بنويسين) !! مثلاً ميشه گفت «Why Mr X is a good teacher» اما «Why is Mr X a good teacher?» غلطه !
نکته: Topic کلي هست، اما چون اولين چيزي هست که داريم، نميشه ضمير (مثلاً He يا She) آورد تو جمله ها..!!!! بايد اسم ببرين اگه چيزي مي خواين بگين!
نکته: Topic کلي هست، پس نميشه در موردِ خودِ آدم (Opinion) باشه. يعني مثلاً «My Feelings about Shiraz» غلطه !
نکته: معمولاً اسم هايي که تو Topic هست capitalized ميشن (حرف اولشون بزرگ نوشته ميشه.. فقط اسم و فعل، نه حرف و اينا!!) مثال: How to Write a Paragraph !
راهنمايي: چند جور Topic ميشه ساخت: يکي -معمولاً- اين که سوال بپرسين: «How 2 do so» يا «Why do s.th» يا چرا فلان چيز اين جوريه !

نکته: چون بايد بشه Topic Sentence رُ ادامه داد، => Topic Sentence نميتونه Fact يا واقعيت باشه (مثلاً« ماشين، دستگيره دارد» غلطه!)
نکته: Topic Sentence ميتونه دو حالت داشته باشه: بيان نظر شخصي (Statement Of Opinion) باشه يا بيان مقصود نويسنده (Statement Of Intent) باشه. به خلاصه ميشه گفت: اگه تو Topic Sentence نظر شخصي (Feelings) بگين، ميشه Opinion و اگه يه چيزي رُ بخواين توضيح بدين (به خواننده بخواين معلومات بدين!) ميشه Intent. مثلاً «من دستگيره ي در ماشين م را دوست دارم» ميشه Opinion و «دستگيره ي در ماشين چند ويژگي دارد» ميشه Intent !
ميشه يه جور ديگه هم توضيح داد: جمله ها يا Objective هستن و يه چيز عيني (real) رُ ميگن.... يا Subjective هستن و يه چيز ذهني (Personal Feelings) رُ ميگن!
راهنما: بايد از مفهوم و معني بفهمين، اما تو اکثر Opinion ها من (I, Me, My) هست !!
راهنما: خيلي موقع ها Topic Sentence هم Opinion هست، هم Intent.. اگه اينجوري بود: مي تونين بنويسين هر دو هست، اما فلان بيشتر !! يا اگه فقط گفته بود «کدوم؟»، اون که بيشتر هست رُ بنويسين!! در ضمن اوني بيشتر هست که Controlling Idea بهش يه جورايي مربوط ميشه!
نکته: گفتيم Fact رُ نميشه گفت، چون نميشه developeش کرد. يه تعريف ديگه هست که اگه بشه Fact رُ develope کرد، ميشه Intent !
نکته: Topic Sentence بايد Controlling Idea داشته باشه، و تو جمله هاي بعد (Major Supportها) اين Controlling Idea ها بايد توضيح داده بشه، توصيف بشه يا مثال زده بشه!

نکته: تو جمله هاي بعدي (Major و Minor) عملاً بايد Controlling Idea ها رُ توضيح بدين.. واسه اين کار، سعي کنين Topic Sentence رُ واسه خودتون سوالي کنين: کلمه هايي که سوالي شدن Controlling Idea هستن و جواب اين سوال هاي ميشه Major (و Minor)
راهنمايي: معمولاً اول Why، بعد How و بعد What و باقي کلمه هاي پرسشي.

نهايتاً واسه نتيجه گيري (جمله ي پاياني پاراگراف) پنج تا راه هست:
يک- کل پاراگراف رُ خلاصه کنين و خلاصه ش رُ بگين
دو- اگه مشکلي مطرح شده تو کل پاراگراف، يه راه حل ارائه کنين.
سه- نتيجه ي پاراگراف رُ بنويسين که اگه کسي اين کارهايي رُ که شما گفتين انجام بده، چي ميشه يا تأثير انجام دادن اين کارها (که تو متن پاراگراف توضيح دادين) چيه؟
چهار- از اطلاعاتي که تو متن پاراگراف دادين يه نتيجه گيري کنين و بنويسين
پنج- اگه هيچي به ذهن تون نرسيد، همون Topic Sentence رُ پارافريز کنين (يه جور ديگه بگين)

مهم: جزوه ش پر مثال هست، بخونين !! مثلاً امکان داره اينجوري سوال بده که بهتون Topic يا Topic Sentence بده، بعد ازتون بخواد تا بگين statement of چي هست (intent يا opinion؟) و ازتون بخواد ازش سوال بسازين که بايد بر اساس Controlling Ideaها سوال بسازين !!

اگه سوالي نده چي؟
اگه اين جوري سوال نده، يه پاراگراف ميده و ميگه Topic Sentence ش رُ بنويسين.. يا يه Topic Sentence ميده و ميگه Controlling Idea رُ بنويسين يا Topicش چي بوده..
احتمال داره پاراگراف بده و Out Line بخواد:
واسه اين کار اول Topic رُ مي نويسيم (Topic جمله نيست!)
بعد Major رُ (باز هم جمله نه !!! به صورت يک يا دو کلمه)
و به تو رفتگي Minor هر Major رُ مي نويسيم..
فاصله
دوباره Major بعدي و Minor
بعد مي نويسين Conclusion، دو نقطه؛ فلان (باز هم جمله نه!)

دوم: يه موضوع ميده بايد ازش پاراگراف بسازين
ديگه بايد ياد گرفته باشين.. کل جزوه ش پر از مثال هست، سر کلاس هم که همه ش مثال ارائه ميشد..
راهنمايي: يک) جمله تون رُ با There is, There are شروع کنين!
دو) Topic Sentence بايد خيلي محدود و خاص باشه (اصلاً جنرال نبايد باشه!)
سه) تو Topic Sentence به هيچ عنوان ضمير نميشه آورد (مثلاً It Likes to Play يا They Are Funny Paintings اشتباهه)
چهار) تو Topic Sentence نبايد Fact بگين (مثلاً My Car is Volkswagen اشتباهه)
پنج) تو تک پاراگراف لازم نيست اولين جمله تو رفته (indentation) باشه! از اول سطر شروع کنين به نوشتن !
شش) جزوه ي خودش رُ يک بار بخونين، متن ش خيلي ساده ست !!!!!!!!!!!!!!!!!!

سوم: يه پاراگراف ميده بايد اشکال هاش رُ بگيرين و نقد کنين !
بر اساس همه ي اون چيزايي که بالا ياد گرفتين، ايرادهاي پاراگراف رُ بگيرين.. اگه بارم داشته باشه راحت ميشه فهميد چند تا ايراد داره، اگه نه که هر چيزي به ذهن تون رسيد بگين!!! از غلط تايپي گرفته تا اشگال گرامري..!

غلط هاي مصطلح:
اشکال تخصصي:
* مهمترين اين که حشو نباشه... مطالب مربوط باشه..! اين در مورد Minor ها و بعد در مورد Major ها خيلي اتفاق ميوفته !!!!!!
* Topic Sentence نبايد واقعيت (Fact) باشه
*تو Topic Sentence نبايد ضمير باشه !!!!!!!!!!! (دليلش اينه که Topic Sentence جمله ي اول هست و اگه ضمير توش باشه، مرجع نداره.. فقط در يک حالت ميشه ضمير باشه که يه جوري تو همون Topic Sentence مرجع داشته باشه (مثلاً ترکيب چند کلاز))
* Topic Sentence بايد جمله باشه !!
* از واژه ي many و مثل اون استفاده نشه، به جاي a number of يا اصلاً عدد استفاده بشه (مثلاً «سه راه براي رسيدن به خونه ي مادربزرگه وجود داره»
* بهتره اگه ترتيبي هست، به اين صورت بيان بشه که First فلان، Second فلان، Also فلان.. in addition و Further more.. و Finally فلان !
* صفتي که تو Topic Sentence به کار ميره واضح باشه (مثلاً Important و غيره به جاي Good که خيلي کلي هست)
* در کل بايد بالانس رعايت بشه: اگه مثلاً يک سطر Major و دو سطر Minor گفتين، واسه همه ش همين باشه، نه يکي ش بدون Minor باشه و يکي ديگه هار سطر Minor !
* در کل بايد بالانس رعايت بشه: مثلاً همه ي نمونه ها جراند گفته بشه يا مصدر و غيره.
* در کل بايد بالانس رعايت بشه: اگه همه ي Majorها توصيه هست، همه ش توصيه باشه! اگه از ديد مثبت هست، همه ش از ديد مثبت باشه..
* يه راه خوب واسه محدود کردن استفاده از صفت هست، مثلاً There are two main ways يا There are four important things..
* عدد رُ بايد بنويسين (نه اين که شکل ش رُ بکشين) و همين طور بنويسين And و نه & !!
* حجم پاراگراف بايد بين چهار تا هشت جمله / سطر باشه !
* «نتيجه گيري» بي ربط نباشه و يکي از اون پنج راه توش به کار رفته باشه.
* Major وارد جزئيات نميشه !! بايد Major بگين و بعدش با Minor جزئيات يا مثال رُ بگين.. حالا اين Minor ميتونه يه جمله ي جدا باشه يا تو همون جمله (به صورت کلاز)
* Minor نبايد خيلي بي ربط باشه که به Topic نخوره !
* مواظب باشين اگه The به کار بردين، قبلش معرفه کرده باشين اون اسم رُ !!

اشکال دستوري:
* اول پاراگراف نبايد تو رفته باشه
* بعد از کانجاکشن ها که دو تا کلاز يا جمله رُ به همديگه وصل مي کنن (مثل And، But و غيره) بايد کاما باشه و يه فاصله (کاما از طرفِ اول به کلمه ي قبل از خودش مي چسبه)
* واسه رابط هاي بين دو تا کلمه (مثل And، But و غيره) نياز به کاما نيست، اما باشه هم اشکالي نداره.
* اگه چند تا چيز با هم مقايسه شدن (مثلاً با And، But و غيره) همه شون بايد تو يه فرم باشن (مثلاً همه gerund يا همه مصدر و غيره)
* اگه اول سطر اومدين، حرف اول بزرگ. اگه بعد از کاما بود لازم نيست بزرگ بنويسين حرف اول رُ !!
* اشکال هاي ديگه: جمله بندي و اشتباه تو استفاده از حرف اضافه ها و غيره..